เลือดกำเดาไหล (Epistaxis) หมายถึง อาการเลือดออกจากเยื่อบุโพรงจมูก ซึ่งสามารถไหลออกมาทางรูจมูกด้านใดด้านหนึ่งหรือทั้งสองด้าน สาเหตุหลัก ๆ เกิดจากการแตกหรือฉีกขาดของหลอดเลือดฝอยภายในโพรงจมูก ซึ่งมีหลอดเลือดอยู่เป็นจำนวนมาก ทำให้เกิดอาการเลือดออกได้ง่าย โดยเฉพาะเมื่อมีการระคายเคืองหรือได้รับการกระทบกระแทก ซึ่งเลือดกำเดาไหลเป็นอาการที่พบได้บ่อย และส่วนใหญ่มักไม่ร้ายแรง แต่ก็มีบางกรณีที่อันตรายควรระวังและรีบพบแพทย์
สารบัญ
ประเภทของเลือดกำเดาไหล
เลือดกำเดาไหลสามารถแบ่งได้เป็น 2 ประเภทหลัก ตามตำแหน่งของเลือดที่ออก คือ
- เลือดกำเดาไหลจากโพรงจมูกส่วนหน้า เป็นประเภทที่พบบ่อยที่สุด มักเกิดจากการแตกของหลอดเลือดฝอยที่อยู่ด้านหน้าของโพรงจมูก ซึ่งสามารถห้ามเลือดได้ง่ายและไม่อันตรายมากนัก
- เลือดกำเดาไหลจากโพรงจมูกส่วนหลัง เกิดจากการแตกของหลอดเลือดที่อยู่ส่วนลึกของโพรงจมูกและมักเกิดในผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง เลือดกำเดาไหลประเภทนี้มักมีปริมาณมากและหยุดยาก จึงถือว่าเป็นกรณีที่รุนแรงกว่าและต้องได้รับการดูแลจากแพทย์
เลือดกำเดาไหล แบบไหนอันตรายต้องรีบพบแพทย์
- เลือดกำเดาไหลบ่อยหรือไหลเป็นเวลานาน หากเลือดกำเดาไหลหลายครั้งในหนึ่งวัน หรือไหลต่อเนื่องนานเกิน 10-20 นาที แม้จะพยายามหยุดเลือดแล้ว ควรรีบปรึกษาแพทย์ เพราะอาจมีปัญหาเกี่ยวกับระบบการแข็งตัวของเลือดหรือความผิดปกติในระบบหลอดเลือด
- เลือดกำเดาไหลปริมาณมาก การที่มีเลือดไหลมากอย่างเห็นได้ชัดหรือออกมาเป็นลิ่มเลือด อาจบ่งบอกถึงการฉีกขาดของหลอดเลือดในโพรงจมูกหรือมีภาวะเลือดออกง่ายที่ต้องการการดูแล
- เลือดไหลออกจากทั้งสองรูจมูก ปกติเลือดกำเดามักไหลออกจากรูจมูกด้านใดด้านหนึ่ง หากไหลออกจากทั้งสองรูพร้อมกัน อาจเป็นสัญญาณของการบาดเจ็บหรือการติดเชื้อในบริเวณโพรงจมูกส่วนหลังหรือภายในลึกลงไป ซึ่งต้องการการตรวจสอบจากแพทย์
- เลือดกำเดาไหลร่วมกับอาการอื่น ๆ หากเลือดกำเดาไหลพร้อมกับอาการอื่น เช่น ปวดศีรษะรุนแรง วิงเวียนศีรษะ อาเจียน หรือหมดสติ อาจเป็นสัญญาณของภาวะรุนแรง เช่น ความดันโลหิตสูง หลอดเลือดในสมองแตก หรือมีปัญหาที่เกี่ยวข้องกับสมอง
- เลือดกำเดาไหลเป็นประจำและมีปัญหาสุขภาพอื่น โดยผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง โรคตับ โรคเลือด หรือการใช้ยาบางชนิด (เช่น ยาต้านการแข็งตัวของเลือด) ควรระมัดระวังเป็นพิเศษเมื่อมีอาการเลือดกำเดาไหลบ่อย ๆ เพราะอาจเกิดจากความผิดปกติในร่างกายที่ร้ายแรง
การป้องกันเลือดกำเดาไหล
- หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นเช่น อากาศแห้ง การออกแรงที่มากเกินไป การแคะจมูก
- รักษาความชื้นในจมูก ใช้สเปรย์น้ำเกลือพ่นจมูก หรือใช้น้ำเกลือล้างจมูก กรณีจมูกแห้ง
- ควบคุมโรคประจำตัว เช่น ความดันโลหิตสูง
หากมีอาการเลือดกำเดาไหลที่เข้าข่ายดังกล่าวข้างต้น ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม แพทย์จะทำการตรวจร่างกายและอาจทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจเลือด การส่องกล้องในโพรงจมูก เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงและวางแผนการรักษาต่อไป สามารถปรึกษาหรือสอบถามข้อมูลจากแพทย์ออนไลน์ได้เลย
ปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพแบบออนไลน์
ไม่เสียค่าใช้จ่าย
บทความทางการแพทย์ศูนย์โสต ศอ นาสิก
